مروری بر صنعت فولاد ضد زنگ

این صنعت از سال 1970 به بعد با  تغییرات مهمی مواجه گردید. چین به عنوان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان و مصرف کنندگان با به عرصه ظهور گذاشت ، همان گونه که هند در یک حد پایین تری دنباله رو آن شد . ادغام شرکت ها در اروپا سرعت گرفت . از سالهای 1994 تا 2007 ، مصرف جهانی فولاد ضدزنگ 43/1 برابر فولاد کربن دار بود ، در صورتی که در کشور چین این رقم به 57/1 برابر می رسید. در طی همان دوره ، مصرف جهانی فولاد ضد زنگ نسبت به رشد تولید ناخالص داخلی 6/1 برابر بود که این رقم در کشور چین به 5/2 برابر می رسید. علاوه بر این در سالهای بین 2002 تا 2006 ، مصرف فولاد ضد زنگ چین ، تا 7/1 برابر رشد تولید ناخالص داخلیش رسید که مصرف فولاد کربنی این کشور نیز تقریباً برابر با همین مقدار بود.

در سال های بین 1992 تا 1997 ، کل نرخ رشد برای تولید و مصرف فولاد ضد زنگ کشور چین به ترتیب 24 درصد و 25 درصد بود. همچنین در طی همان دوره ، کل نرخ رشد برای مصرف فولاد ضدزنگ کشور چین دو برابر نرخ رشد میانگین تولید ناخالص داخلی و 57/1 برابر کل نرخ رشد مصرف فولاد کربنی آن کشور بوده است. بعد از سیر نزولی رشد صنعت فولاد ضدزنگ در چین ، تقاضای داخلی شدید به مدت طولانی وابستگی زیادی به واردات فولاد ضد زنگ پیدا کرد.  میزان واردات در حدود 60 تا 80 درصد مصرف ظاهری فولاد ضدزنگ تخمین زده می شود. در ماه می سال 2007 ، ظرفیت تولید فولاد ضدزنگ در اروپا ، امریکا و آفریقا تقریباً به همان منوال باقی ماند و رشد جهانی تولید فولاد ضد زنگ اساساً منحصر به آسیا بود یعنی جایی که سه کشور چین ، هند و کره جنوبی دارای یک سهم 73 درصدی از کل تولید فولاد ضدزنگ جهانی داشتند.

تأثیرات سازماندهی مجدد :

صنعت فولاد ژاپن به سرعت در صدد ترمیم برآمده است. این صنعت با کمک فاکتورهای تقاضا و کاهش شدید قیمت فولاد ، خود را از وضعیت بغرنجی که تا به حال نظیر آن مشاهده نشده  رهایی بخشید. در سال مالی 2003 ، حجم تولید فولاد خام که در سال های مالی 1998 و 1999 تا میزانی کمتر از100 میلیون تن تنزل پیدا کرده بود ، دوباره اوج گرفت و به جایگاه 98/110 میلیون تن دست یافت. در 13 سال گذشته این اولین باری بود که تولید فولاد ژاپن از 110 میلیون تن تجاوز می کرد. در سال مالی 2004 تولید با ظرفیت کامل ادامه یافت و اتفاق خوب دیگر این بود که برای دومین سال پیاپی ، تولید فولاد خام از مرز 110 میلیون تن تجاوز کرد. در سال 2001 تقاضای فولاد کشور چین ( مصرف ظاهری یعنی تولید داخلی بعلاوه واردات ، منهای صادرات) در حدود 4/153 میلیون تن بود که سالیانه با یک رشد 20 درصدی همراه بود. در سال 2002 تقاضا تا 6/185 میلیون تن افزایش پیدا کرد در سال 2003 به بیش از 4/232 میلیون تن رسید. در سال 2004 نگرانی هایی مبنی بر رکود اقتصادی به دلیل کاهش حجم اعتبارات وجود داشت که تقاضای سالیانه چین به بیش از 260 میلیون تن رسید. در ضمن در نتیجه درگیری سخت کشور ژاپن در جنگ قیمت از سال 2000 به بعد ، ادغام تجاری شرکت های NKK و فولاد کاوازاکی در ماه سپتامبر سال 2003 با ادغام سهامشان تحت نام JFE Holdings صورت پذیرفت. (در آوریل سال 2003در دومین سازماندهی مجدد شرکت های عملیاتی زیر چتر JFE Holdings  قرار گرفتند و این اتحاد فولادسازان ، شرکت فولاد JFE نام گرفت) . همچنین در ماه نوامبر سال 2002 شرکت های Nippon Steel ، Sumitomo Metal و Kobe Steel به توافقی مبنی بر اتحاد با یکدیگر و خرید سهام اقلیت یکدیگر رسیدند. در صورتی که سابقاً فقط پنج کوره بلند در کشور ژاپن وجود داشت و امروز دو گروه Nippon Steel و JFE Holdings در این کشور وجود دارند که ثمره پیشرفت سازماندهی مجدد می باشند.

ماندگاری ژاپن به عنوان یک قطب

هنگامی که در اواخر دهه 90 یک سازماندهی مجدد بین تولید کنندگان بزرگترین معادن جهانی از قبیل سنگ آهن ، ذغال سنگ و غیره به وقوع پیوست ، همان اتفاق نیز در مورد مشتریان صنعت خودروسازی افتاد که بزرگترین گروه مصرف کننده  صنایع فولاد ژاپن می باشند. در نتیجه در تنگنا قرار گرفتن شرکت ها به دلیل فشار تولیدکنندگان برای بالا بردن قیمت خرید محصولاتشان و فشارمشتریان به سبب کاهش قیمت فروش ، بنیان فولادسازان کم کم سست شد.

به هر حال با نزدیک شدن فاصله بین عرضه و تقاضا ، کشور چین با رشد تقاضا و نیز تأثیرات مساعد سازماندهی مجدد از این وضعیت رهایی یافت و فولاد سازان ژاپنی نیز توانستند آن را اجرا کنند و برای اولین بار بعد از گذشت پنج سال ، افزایش قیمت ورق های فولادی خودروسازی به وجود آمد که تولیدکنندگان فولاد دو بار دیگر در بهار و پاییز سال 2004 به اصلاح قیمت پرداختند که نشان از این است که آنها قدرت چانه زنی برای قیمت فولاد را بالا ببرند. صنعت فولاد کشور ژاپن توانست برچسب اشباع شدن و افول صنعت خود را منتفی کند و اولین قدم را در جهت ترمیم وضعیت خود برداشت.

در سال 2007 ، صادرات کشور ژاپن نیز همپای اقتصاد در حال توسعه جهانی به خصوصاً با رشد اقتصادهای نوپا ، دوباره رونق گرفت. در ارتباط با تقاضای داخلی ، سرمایه گذاری مالی در وضعیت روبه رشد خود باقی ماند به طوری که عملکرد قدرتمند بخش تجاری استمرار پیدا کرد. بدینسان ، در نتیجه افزایش تقاضای خارجی و پویایی بخش های ادغام شده، اقتصاد ژاپن بازسازی ملایم خود را ادامه داد . اما در نیمه دوم سال 2007 ، در نتیجه رشد نا مطمئن داخلی و بین المللی ، میزان توسعه اقتصادی رو به آهستگی نهاد. این امر به دلیل ایجاد یک افت شدید در فعالیت های بخش ساخت مسکن داخلی به دنبال اعمال یک تغییر در قوانین استاندارد ساختمان و همچنین نگرانی های بین المللی در رابطه با تنگنا وکساد موجود در اعتبارات مالی در سراسر جهان اتفاق افتاد که از دلایل کساد موجود می توان به مشکلات وام های مسکن در ایالات متحده و افزایش گزاف قیمت نفت خام اشاره کرد. در نتیجه میزان رشد واقعی تولید ناخالص داخلی در سال 2007 تنها 8/1 درصد بود.

رشد بازار صنعت ساختمان

در سال مالی 2007 ، JISF تلاش های را در یک محدوده وسیع برای توسعه بازار انجام داد. در صنایع ساختمان تمرکز بر روی چگونگی پاسخگویی به تغییرات اخیر در قوانین استاندارد ساختمان در ژاپن و بر روی تحقیق و توسعه مواد ساختمانی نوین برای سیستم جدید ساختمان سازی ، قرار گرفت که با هدف اعمال مقاومت بالا در مقابل زلزله هایی با شدت لرزه 7 ریشتر در مقیاس رایج کشور ژاپن انجام گرفت. و قدم بعدی اجرای یک پروژه مشترک با وزارتخانه های دولت ژاپن می باشد . فدراسیون آهن و فولاد ژاپن (JISF)تلاش هایی را در محدوده وسیع در ارتباط با مهندسی راه و ساختمان انجام داد که از آن قبیل می توان به پیشنهاد مناطق جدید برای اجرای برنامه های توسعه و تحقیق صنعتی ، ارائه راه حل برای موضوعات مختلف ، سازماندهی برنامه های آموزشی ، بالا بردن آگاهی عمومی با مشارکت دولت های مربوطه و دیگر سازمان ها ، اشاره نمود. به طور مثال ، JISF پیشنهادهایی را مبنی بر مقاوم سازی زیرساخت های اسکله ها و مجتمع های صنعتی در سواحل در برابر زمین لرزه های بزرگ با استفاده از مواد فولادی ارائه نمود. JISF همچنین بر روی توسعه یک پروژه در مقیاس کامل برای مطالعات تخصصی در زمینه ساختن یک گذرگاه چند سطحی مخصوص وسایل نقلیه کار کرد. علاوه بر آن JISF به تلاش های خود در مرحله دوم تحقیق درباره سازه فولادی و توسعه برنامه های آموزشی شامل  تحقیقات دانشگاهی ادامه داد و حال آنکه کارهایی را نیز برای رشد فضای مناسب به منظور افزایش تقاضا برای فولاد انجام داد. همچنین در راستای توسعه فولاد برای بازارهای ساختمانی خارجی (کشورهای جنوب شرقی آسیا شامل چین) فعالیت هایی صورت پذیرفت. تمرکز بر روی مناطقی برای برنامه های بلند مدت می باشد که انتظار می رفت تا یک تقاضای مناسبی برای  فولاد در بخش های ساختمانی به همراه داشته باشد. مقارن با آن با فعالیت هایی از قبیل برگزاری سمینارها و ایجاد یک فصلنامه روابط عمومی با نام فولاد ساختمانی صورت پذیرفت.

این فصلنامه برای ارائه اطلاعات سودمند در رابطه با فناوری ها و محصولات صنعت فولاد ژاپن در حال حاضر و در آینده منتشر گردیده است. ره آورد مجله یک کاربر وسیع فناوری ها در سازه های فولادی برای مشترکین خارجی در برخی از کشورها به منظور ارتقاء آگاهی در مورد محصولات فولادی ژاپن برای کارهای ساختمانی و مهندسی راه و ساختمان در سرتاسر جهان می باشد. دیگر فعالیت های انجام شده در سال مالی 2007 شامل مطالعات بر روی موضوعات زیست محیطی موجود در زمینه کارهای ساختمانی  ، توسعه استفاده از قوطی های فولادی بود و همچنین تلاشهایی نیز برای حل مشکلات تکنولوژیکی مربوط به فولادهای ظریف ( ورق هایی با پوشش روی )  انجام گرفت. در همان زمان ، برنامه هایی برای افزایش شناسایی فولادهایی با پوشش فلزی به عنوان مصالح سقف ساختمان و توسعه موارد مصرف آنها و نیز برنامه های روابط عمومی و ارائه آنها توسط حجم وسیعی از رسانه ها ، اجرا گردید.

صنعت ساختمانی

ابداع و به کارگیری کنترل فرایند ترمومکانیکی (TMPC) برای تولید فولادهای مخصوص در ژاپن این کشور را نسبت به امریکا در به کارگیری این فولادها در ساختمان ها در موقعیت بهتری قرار داده است . تجربه ژاپن نشان می دهد که به کارگیری این نوع فولادها در ساخت ساختمان ها و پل ها بسیار اقتصادی می باشد. به نظر می رسد که سیستم های بتون ساختمانی در ژاپن مشابه عناصر یا مواد ساختمانی پیش ساخته در امریکا است. همچنین به نظر می رسد در تولید بتون بسیار قوی برای سازه ها و ساختمان های بلند مرتبه ژاپن از امریکا عقب تر می باشد. بررسی ها نشان می دهد که فعالیت های تحقیق و توسعه و فعالیت های تجربی برای سیستم های کنترل استهلاک ارتعاشی غیر فعال مانند سازه ها یا ساختمان های با فونداسیون ایزوله و دامپر های مخصوص ، تحقیق و مطالعه زیادی در دست انجام است.

نتیجه گیری :

ژاپن دارای صنعت ساختمانی پیشرفته ای در جهان می باشد. ژاپن معتقد است که امریکا به صنایع مهندسی و مدیریتی خدمت بسزایی کرده است. ژاپنی ها این روش را با فرهنگ خود ادغام کرده اند و در نتیجه صنعت ساختمانی پیشرفته ای را ایجاد نموده اند که در خدمت رفاه و جامعه ژاپن قرار گرفته است.

برگرفته از وبلاگ تازه هاي متالورژي .ترجمه :کمال الدین غفوری

به نقل از: بانك اطلاعات متالورژي